Ο Χάρτης της Καρδίτσας για το DeTour

Συμπέρασματα από επισκέπτες Καρδίτσας

Αρκετά στοιχεία για τους επισκέπτες της Καρδίτσας τα βρήκαμε έτοιμα από την ΑΝΚΑ, έτσι γλιτώσαμε αρκετό πρόσθετο χρόνο δουλειάς, αφού ήταν ήδη σε excel, και έτσι έπρεπε να κάνουμε μία σχετικά εύκολη-ευκολότερη πάντως- επεξεργασία από ότι κάναμε για τα στοιχεία στη Ζάκυνθο. Τα στοιχεία αφορούν τη γνώμη των επισκεπτών για τη διαμονή, το περιβάλλον, τις εκδηλώσεις και την ποιότητα των υπηρεσιών. Συνοπτικά τα συμπεράσματα είναι τα εξής:

Η ικανοποίηση σχετικά με τη διαμονή για τους επισκέπτες της Καρδίτσας είναι παραπάνω από ικανοποιητική αφού το 50% δηλώνει πολύ ή αρκετά ικανοποιημένο, με μόνο το 15% καθόλου.

Για το περιβάλλον μπορεί οι επισκέπτες να είναι πάρα πολύ ικανοποιημένοι από τη συντήρηση των μονοπατιών, αλλά δεν είναι τόσο για την καθαριότητα στο φυσικό περιβάλλον.

Για τις εκδηλώσεις στο νομό, επίσης δεν είναι ικανοποιημένοι. Μόλις το 30% δηλώνει ικανοποιημένο, ενώ ένα 35% όχι. Για τη ψυχαγωγία περίπου τα ίδια, αλλά περισσότερο λίγο είναι το ποσοστό των ικανοποιημένων επισκεπτών, με ένα 10% να διαφέρει.

Για την ποιότητα των υπηρεσιών γενικά η γνώμη των επισκεπτών είναι μέτρια, με καλύτερη την ποιότητα του τοπίου, όπου το 55% θεωρεί ότι είναι πολύ καλή. Καλή ακόμα είναι και η ποιότητα του φαγητού, πράγμα που αποδεικνύει την ποιότητα των τοπικών προϊόντων του νομού. Για την ποιότητα των υπηρεσιών όμως όπως και για την ποιότητα των τουριστικών πληροφοριών η γνώμη των επισκεπτών είναι μέτρια. Γενικότερα, στους υπόλοιπους δείκτες φανερώνεται η αδυναμία των υποδομών και του τριτογενούς τομέα στο νομό Καρδίτσας.

Βιοτεχνικές μονάδες στη Λίμνη Πλαστήρα

Ακολουθεί ένας κατάλογος από στοιχεία της Αναπτυξιακής Καρδίτσας με τις Βιοτεχνικές Μονάδες στη Λίμνη Πλαστήρα.

Καροπλέσι νερόμυλος και μαντάνια

Καρίτσα ιχθυοτροφείο

Κερασιά αποστακτήρια για τσίπουρο, παραδοσιακού τύπου, νερόμυλος και νεροτριβιά (μονοπάτια), ξυλουργείο, σιδηρουργείο, κατάστημα λαογραφικής τέχνης,  πανσιόν, ιππικός όμιλος

Κρυονέρι υφαντήριο, ξυλουργείο, κατάστημα λαογραφικής τέχνης, 2 άτομα που κατασκευάζουν και επισκευάζουν γκλίτσες

Μεσενικόλας σαγματοποιείο: κατασκευάζει και επισκευάζει σαμάρια με παραγγελίες, αποστακτήρια παραδοσιακού τύπου για τσίπουρο, πατητήρια για κρασί

Μορφαβούνι αποστακτήρια παραδοσιακού τύπου για τσίπουρο, πατητήρια για κρασί

Μπελοκομύτης, ιχθυοτροφείο

Φυλακτή νερόμυλος, ιχθυοτροφείο

Συνέντευξη με την Όλγα, από το Συνεταιρισμό Γυναικών Δήμου Ιτάμου

Πότε φτιάχτηκε ο Συνεταιρισμός Γυναικών Δήμου Ιτάμου;

Το 2000, έχουμε κάνει πρώτα κάποια σεμινάρια στα οικολογικά προϊόντα και στα αρωματικά φυτά, και έτσι κάνουμε καλλυντικά, γλυκά του κουταλιού, ζυμαρικά, με θεραπευτικά φυτά και ότι έχει η περιοχή μας. Έδρα μας είναι το Καλλίθηρο του Δήμου Ιτάμου. Ο Συνεταιρισμός αποτελείται από 7 μέλη. Πάμε πολύ καλά. Τα προϊόντα μας τα συσκευάζει η κάθε μία από τα μέλη μας στο σπίτι της. Τα κάνουμε σπιτικά γιατί δεν έχουμε ακόμα εργαστήριο. Ο συνεταιρισμός Γυναικών του Δήμου Πλαστήρα είναι επίσης πολύ καλός, ο οποίος βρίσκεται από την άλλη πλευρά.

Πως προωθείτε τα προϊόντα σας;

Τα προωθούμε στο μουσείο της λίμνης, στο φράγμα όπου έχουμε περίπτερο. Και επειδή μας τα ζητάνε, δίνουμε φυλλάδια και μας παίρνουν τηλέφωνο και στέλνουμε παραγγελία. Πάει καλά ο συνεταιρισμός και είναι μόνο από γυναίκες του Δήμου Ιτάμου. Ο δήμος μας στηρίζει αλλά από εκεί και πέρα μόνοι μας. Η αναπτυξιακή μας βοηθάει όπου έχουμε κάποιο πρόβλημα.

Γιατί δεν κάνετε το δίκτυο σας μεγαλύτερο;

Μπορούμε, εγώ θα ήθελα να συνεχιστεί αλλά οι μεγαλύτερες κυρίες δε θέλουν. Τους ικανοποιούν αυτά που βγάζουν. Προς το παρόν δε δεχόμαστε άλλα μέλη στο συνεταιρισμό γιατί έτσι αποφασίσαμε. Μονάδα τυποποίησης δεν υπάρχει ακόμα, αλλά θέλουμε να το κάνουμε με το LEADER. Μας έχουνε προσεγγίσει για συνεργασία από μαγαζιά με οικολογικά προϊόντα, στην Πάτρα, στην Αθήνα. Έχουμε κυρίως πελάτες και στόμα με στόμα το διαφημίζουνε. Μετά την επίσκεψη έρχεται η διαφήμιση για εμάς.

Τι προϊόντα έχετε;

Έχουμε δύο πολύ καλές κρεμούλες με βότανα. Η μία είναι θεραπευτική εγκαύματα, μολύνεις, εκζέματα, μυκητιάσεις, ότι έχει σχέση με το δέρμα, αντισηπτική, επουλωτική και έχει κερί μέλισσας, ρετσίνι ελάτου, λάδι ελιάς, χαμομηλιού, βαμβάκι και άλλα. Η άλλη κρέμα είναι καλλυντική, με μαστίχα Χίου, λάδι χαμομηλιού, είναι ενυδατική και σύσφιξης με αιθέρια έλαια και άλλα συστατικά. Οι συνταγές είναι από το 1940, θεράπευαν τους πόνους από τη γάγγραινα τότε.

Έχουμε ακόμα μία μάσκα μαλλιών κατά της τριχόπτωσης και σαμπουάν. Φτιάχνουμε ακόμα μια λοσιόν μυοχαλαρωτική, για αρθριτικά, το βαλσαμέλαιο για προβλήματα εντέρου, στομάχου, το οποίο πίνεται και Ροδόνερο για περιποίηση προσώπου και όλες έχουν πολύ καλά αποτελέσματα.

Πουλάμε ακόμα μέλι της περιοχής, καθώς και γλυκά του κουταλιού, καρότο, Ρετσέλι, μήλο, κεράσι, κυδώνι. Επίσης Χυλοπίτες και τραχανάς χειροποίητος (γλυκός και ξινός) ρίγανη και τσάι του βουνού. Το ρετσέλι είναι μήλο και σύκο βρασμένο σε μούστο, σε πετιμέζι χωρίς ζάχαρη.

Συνέντευξη του Αντιδήμαρχου Ιτάμου Καρδίτσας, κύριου Σωτηρλή

To Δασικό Χωριό ( στο χάρτη) ανήκει στο Δήμο Ιτάμου, όπου και φιλοξενηθήκαμε τις ημέρες διαμονής μας στην Καρδίτσα. Ακολουθεί η συνέντευξη του κύριου Σωτηρλή, Αντιδήμαρχου του Δήμου.

Κύριε Σωτηρλή μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για το Δασικό Χωριό Δρυάδες του Δήμου Ιτάμου.

Το δασικό χωριό έγινε το 2001. Η επιχείρηση στήθηκε με σκοπό τη λειτουργία του χωριού αλλά και άλλων παράλληλων δραστηριοτήτων. Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι η η επιχείρηση είναι βιώσιμη, και να σημειωθεί ότι μιλάμε για δημοτική επιχείρηση όπου δεν έχει εμπλακεί ιδιώτης. Απασχολούνται περίπου 10-15 άτομα όλο το χρόνο με 4 άτομα μόνιμα, και φυσικά λόγω του δασικού χωριού δουλεύουν περιφερειακά καταστήματα, καύσιμα, φαγητό, οπότε μιλάμε για κάτι σοβαρό. Εμείς ως Δήμος Ιτάμου κρατάμε τα οικονομικά στοιχεία και χωρίς κάποιον έλεγχο. Από τις 7 Νοεμβρίου του 2001 που ξεκινήσαμε, περίοδο χειμώνα με πάγο και χιόνι, σκεφτόμασταν εάν θα μπορέσει τελικά να έρχεται ο κόσμος. Σήμερα λέμε ότι σε 80 κρεβάτια ο κόσμος δε χωράει… και αυτό φανερώνουν και τα στοιχεία. Από την πρώτη ημέρα έως σήμερα διανυκτέρευσαν 19.008 άτομα. Η μέση ημερήσια πληρότητα αγγίζει το 33%, δηλαδή 7 σπίτια την ημέρα είναι καλυμμένα και συνολικά 13.500 διανυκτερεύσεις χωρίς τα προγράμματα. Δεν είναι μικρά νούμερα για ένα δασικό χωριό.

Έχετε κάποια πολιτική προς τους πελάτες;

Τα τριήμερα, το Πάσχα και τα Χριστούγεννα οι κλασικοί πελάτες, θα έχουν μόνιμο κατάλυμα, έχουν μια προτεραιότητα και επίσης δε χρησιμοποιούμε μαζί τους την προκαταβολή. Ενώ με τους νέους πελάτες την έχουμε, γιατί δε γίνεται και αλλιώς. Υπάρχει μία επαφή γιατί έρχονται οι ίδιοι και οι οικογένειες τους. Η διαφήμισή του έτσι πάει στόμα με στόμα και αυτό θέλουμε να κρατήσουμε. Θεωρούμε επίσης πολύ καλές τις κρατήσεις γιατί δε δουλεύουμε καθημερινές. Κάπου κάπου αποφεύγαμε να λειτουργούμε συνεχώς το χειμώνα. Ιούνιο με Σεπτέμβριο είναι οι χειρότεροι μήνες λόγω διακοπών που ο κόσμος προτιμάει τη θάλασσα.

Παρατηρήσαμε όσο ανεβαίναμε προς το χωρίο ότι αλλάζει η θερμοκρασία απότομα σε 2-3 σημεία.

Γιατί αλλάζει η θερμοκρασία; Λόγω υψομέτρου και λόγω δάσους. Δεν είναι μικρά τα δέντρα στην περιοχή αλλά τεράστια οπότε λίγο αν κουνηθεί το φύλλο, παρασύρει και το δίπλα. Είναι διαφορά 10 βαθμούς C τουλάχιστον. Σημαντικό ρόλο επίσης παίζει η λίμνη Πλαστήρα με τα ποτάμια γύρω γύρω.

Τι κάνατε για την προώθηση και διαφήμιση του;

Μιλάμε για ορεινή περιοχή που συναγωνίζεται τα μεγαλύτερα συγκροτήματα της λίμνης Πλαστήρα που μπορούν να δουλέψουν και με γραφεία ταξιδιών. Εμείς δε μπορούμε να δουλέψουμε με γραφεία γιατί κόβουμε το τιμολόγιο και δε μπορούμε να βάλουμε κάποιον ενδιάμεσο. Ξεπεράσαμε εύκολα όμως τον ανταγωνισμό της περιοχής. Δεν ασχοληθήκαμε καθόλου με αυτούς. Δε μας ενδιέφερε, τραβάγαμε το δικό μας δρόμο. Δεν είχαν ούτε αυτοί πρόβλημα με εμείς. Όταν είχαμε λίστα αναμονής και προτείναμε μάλιστα και άλλους ξενώνες. Ίσως αυτό λειτούργησε θετικά, δεν έχεις τον αθέμιτο ανταγωνισμό και τα καρφώματα. Αφού εμείς δε δημιουργήσαμε πρόβλημα ούτε και αυτοί. Μέχρι τώρα δεν είχαμε παρατράγουδο.

Για τον πελάτη τώρα… Έχουμε άμεση σχέση με τον πελάτη. Η προώθηση γίνεται μέσω ίντερνετ και η διαφήμιση με προσωπικές γνωριμίες. Θα δεις το Δασικό Χωριό στην Ελευθεροτυπία, στο Έθνος στα Νέα, στον ΕΤ, όλοι μας είχαν με ελάχιστη οικονομική απολαβή. Επειδή είναι δήμος, επειδή τους αρέσει να βοηθήσουν το Δήμο.

Επίσης είναι στημένη καλά η επιχείρηση με κόσμο, με γραφεία και τηλέφωνα. Το απόγευμα όλοι σκέφτονται που θα πάνε. Επειδή δε δουλεύουν ακόμα και οι δικοί μας οι υπάλληλοι, το τηλέφωνο εκτρέπεται και κάποιος θα το σηκώσει. Η παρέα θα πάρει ένα τηλέφωνο εάν κάποιος δεν το σηκώσει θα πάει αλλού. Σε περιόδους πανικού βάλαμε δύο γραμμές τηλεφώνου και χτυπούσαν ταυτόχρονα. Στέλναμε φυλλάδια με αλληλογραφία. Νέοι κυρίως. Από μορφωτικό επίπεδο είχαμε ότι επισκέπτη θέλεις, από αγράμματο έως επιστήμονες. Ακόμα και τύποι που ξέχασαν μπράβους και μερσεντές.

Γιατί νομίζετε ότι το Δασικό Χωριό πέτυχε;

Το πιο σημαντικό είναι η ποιότητα, τόσο σε επίπεδο σχέσεων με τον πελάτη όσο και υπηρεσιών μέσα στο χωριό. Κάνουμε ότι καλύτερο μπορούμε. Η επιχείρηση πέρασε στον κόσμο, έρχονται και για μας και για τη συμπεριφορά των υπαλλήλων. Μια κυρία έφτιαχνε πίτα και την έδινε στους υπαλλήλους όταν ερχόταν. Φυσικά αναφέρομαι στη χειρονομία. Ακόμα μας ξεχωρίζουν για το γλυκό, το καλό φαγητό, αυτό που μπορείς να το αγοράσεις από την περιοχή. Δε μπορεί το τσάι του βουνού να έχει γομαράγκαθα μέσα. Πρέπει να έχεις συσκευασία όμορφη και καθαρό τσάι. Όπως και το τυρί, όχι σε γκαζοτενεκέ. Η οπτική κατάσταση σε πείθει και μετά το προϊόν. Το προϊόν πρέπει να είναι ντόπιο. Εφόσον έβαλες την κυρία από το συνεταιρισμό και το έφτιαξε, μην του ρίξεις μέσα το φάρμακο. Ακόμα και τα άλλα προϊόντα εμείς τους πείθουμε να είναι πολύ καθαροί στους επισκέπτες στην ποιότητα, γιατί η αξιοπιστία είναι από τα σημαντικά. Άμα πληρώνεις το εισαγωγής για ντόπιο διώχνεις τον κόσμο.

Από πού έρχεται ο κόσμος στο δασικό χωριό;

Το τι κόσμος έρχεται κατά κόρον νέοι άνθρωποι και οικογένειες από όλη την Ελλάδα, κυρίως Αθήνα και Θεσσαλονίκη (80%) λόγω της ΕΤ3 από την τηλεόραση και το ραδιόφωνο. Μετά μπήκε και η Αθήνα δυνατά στην αγορά από έντυπα. Η καλύτερη διαφήμιση είναι από στόμα σε στόμα και γιατί το λένε οι επισκέπτες επειδή μένουν ευχαριστημένοι. Έτσι λειτουργεί το σύστημα και εμείς το δουλεύουμε όσο μπορούμε καλύτερα. Είχαμε την τύχη τους υπαλλήλους να τους ξέρουν με το μικρό όνομα. Είναι σημαντικό η αμεσότητα. Ακόμα πας σε ένα ξένο τόπο δεν ξέρουν όλη την περιοχή, που θα τον οδηγήσεις εσύ και που θα μείνει ευχαριστημένος από εκεί που τον έστειλες.

Δεν είναι το τι εισπράττει μόνο η επιχείρηση, αλλά γενικότερα μία σειρά πράγματα..

Τα στοιχεία μας λένε ότι το χειμώνα υπάρχει λίστα αναμονής για επισκέπτες τα σαββατοκύριακα. Καθημερινά βγάζουμε πιο φτηνές τιμές αλλά κρατάμε την ίδια ποιότητα υπηρεσιών.

Πώς είναι η διαμονή στο χωριό για έναν επισκέπτη; Τι δραστηριότητες υπάρχουν;

Δε μιλάμε για αυτούς που τους αρέσει είτε η περιήγηση είτε το φυσικό περιβάλλον. Αυτοί ξέρουν τα μονοπάτια πριν από εμάς. Ξέρουν το δάσος. Για τους άλλους πολύ απλά έρχονται να δουν την περιοχή . Έχει μέχρι τη Νεράιδα έχει πολλά σημεία, έχει μοναστήρια, φυσικά τοπία, τη λίμνη το βοτανικό κήπο, το φράγμα, το φαράγγι στη Σάικα, μπορεί να καλύψει ένα διήμερο με ορμητήριο από το χωριό εύκολα. Μένουν εκεί, τρώνε εκεί, ξεκουράζονται εκεί και τη μέρα γυρνάνε στην περιοχή.

Επίσης περνάνε τουριστικά λεωφορεία με ημερήσια εκδρομή. Ανεβαίνουν από το εργοστάσιο της ΔΕΗ, κάνουν το γύρο της λίμνης, πάνε στο δασικό χωρίο, κατεβαίνουν και δεν κοιμούνται πουθενά. Συνήθως έρχονται για μία διανυκτέρευση. Μπορείς να δεις κόσμο στην περιοχή αλλά όχι για διανυκτέρευση. Γιατί αυτό; Ίσως προσελκύουν καλύτερα χωρίς διανυκτέρευση. Θεσσαλονίκη Καρδίτσα είναι 2,5 ώρες και η μισή Ελλάδα το πιάνει εύκολα. Έτσι μπορεί απλά κάποιος να ξεσκάσει εύκολα και άμεσα.

Η θέρμανση στο χωριό είναι με ξύλα. Δυστυχώς τα πληρώνουμε γιατί είναι τσιφλίκια και αγοράζουμε ξύλα τιμή εμπορίου τιμές. Ιδιωτικά και δημόσια τσιφλίκια. Έχεις ένα δασαρχείο ή τον ιδιώτη στο κεφάλι σου.

Και από το δασικό χωριό και πάνω είναι τσιφλίκι. Εάν ήταν δημοτικό και είχαμε δρόμους και μονοπάτια που πάνε προς τα πάνω και ένας που έχει τη λόξα για τα βουνά θα ήταν φοβερό για αυτούς. Τώρα εμείς δε μπορούμε να κάνουμε παρέμβαση.

Ποια η σχέση των ΟΤΑ με την επιχειρηματικότητα;

Βάση του κώδικα σήμερα μπορεί μία δημοτική επιχείρηση να λειτουργεί με κριτήρια δημοτικοοικονομικά, αύριο όμως αναγκαστικά θα είναι Ανώνυμη Εταιρεία. Το συμβούλιο μπορεί να πει να συνεργαστεί η επιχείρηση και εσύ και εγώ και οποιοσδήποτε να κάνουμε αυτό που μπορεί να φανταστεί ο καθένας. Και στην Ελλάδα το συμπέρασμα βγαίνει μετά την αποτυχία.

Είναι ένα μεταβατικό στάδιο το οποίο θα το υποστούμε. Αλλά από την άλλη μεριά είναι γενικό το κακό. Όλοι λένε να φύγουν σε ιδιώτες. Τα άλλα δασικά χωριά που έφυγαν σε ιδιώτες τα συμπεράσματα είναι απογοητευτικά. Θέλεις η τιμή, τα προϊόντα, οι ντόπιοι, δεν πήγαν καλά.

Η επιχείρηση είναι βιώσιμη. Εάν δεν ήταν δε θα μπορούσε να δουλέψει. Τέλος του χρόνου μπορείς άντε να μεταβιβάσεις ένα χρέος για ένα μήνα. Δε μπορείς όμως να αφήσεις κάποιον υπάλληλο απλήρωτο.

Πάντα υπήρχε η άποψη να φύγουν όλα σε ιδιώτες γιατί δε θέλουν να έχουν ευθύνες, δε θέλω να σκεφτώ ότι υπάρχουν συμφέροντα, αλλά έτσι είναι. Η πλειοψηφία όμως πήγε στην επιχείρηση. Αυτή την κατάσταση εάν την είχε ιδιώτης δε θα έχει μαζί του την τοπική κοινωνία. Εάν είχε το δασικό χωριό δε θα δούλευε έτσι, θα έφερνε άλλα προϊόντα να πουλήσει, όχι τοπικά. Εάν όμως δουλεύεις πρέπει να υποστηρίζεις τα τοπικά προϊόντα. Και βοήθησαν και θετικά ειδικά η παρουσία του ντόπιου με το δεδομένο του επισκέπτη, κάθεται θετικά στον επισκέπτη. Ο ιδιώτης ακόμα βάζει τιμές άλλες, θα μπορούσαν να είναι και καλύτερες τιμές. Κάνουμε και προγράμματα για φοιτητές και άλλους με τιμές πιο φτηνές. Με όλη τη γκρίνια ανθρώπων που θέλουν να εμπλακεί ο ιδιώτης. Είμαστε και τώρα υπό συζήτηση τι θα απογίνει αυτή τη ιστορία.

Πρόσθετες δραστηριότητες έχετε σκεφτεί;

Ως επιχείρηση κάπου κολλάμε, γιατί απαιτούν χρήματα και ανθρώπους που πρέπει να συνεργαστείς. Συντάσσεται μία μελέτη τώρα διότι υπάρχει ενδιαφέρον να γίνει μια μονάδα στη Νεράιδα με τουριστικά κιόσκια, αλλά όλα αυτά σε επίπεδο δήμων, η επιχείρηση δε μπορεί να μπει. Δε σε αφήνει νομοθετικά, είσαι δεμένος.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 2441081654, και ΦΑΞ 2441081654
ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ΜΟΝΟ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΩΣ στο 2441081654 από τις 08.30 έως στις 20.00

Επικοινωνία για εντυπώσεις, παράπονα και ότι άλλο θέλετε στο dryades@itamos.gr

Συνέντυξη Προέδρου του Επιμελητηρίου Ζακύνθου, Κώστα Καποδίστρια

Η Ζάκυνθος αποτελεί μια από τις κύριες περιοχές ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας Caretta-Caretta, αυτός είναι ουσιαστικά και ο λόγος δημιουργίας του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου (Ε.Θ.Π.Ζ). Πιστεύετε ότι η ύπαρξη του Θαλάσσιου Πάρκου αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στην εξέλιξη των ΜΜΕ (μικρομεσαίων επιχειρήσεων) που δραστηριοποιούνται γύρω από την εν λόγω περιοχή ;

Το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου ( Ε.Θ.Π.Ζ.) εκτείνεται στο νότιο τμήμα του νησιού, στον κόλπο του Λαγανά, ξεκινώντας από την νοτιοανατολική πλευρά του στο ακρωτήριο του Γέρακα, συνεχίζοντας έως το νησάκι «Μαραθωνήσι» και τελειώνοντας στην περιοχή της Λιθακιάς. Οι παραλίες στις οποίες γίνεται η ωοτοκία της χελώνας caretta – caretta είναι αυτές του Γέρακα, των Σεκανίων, της Δάφνης, του Καλαμακίου και η βόρεια παραλία του νησιού Μαραθωνήσι. Η επιχειρηματική δραστηριότητα που έγκειται στις ανωτέρω παραλίες αφορά κυρίως μικρά συγκροτήματα ενοικιαζομένων δωματίων και κατοικιών & εστιατορίων καθώς οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις (ξενοδοχεία κτλ) βρίσκονται αρκετά πιο μακριά από τις παραλίες. Οι εν λόγω επιχειρηματίες έχουν αντιληφθεί την αξία της προσπάθειας για την προστασία της χελώνας και αντιλαμβάνονται την ποιοτική αναβάθμιση και προστασία του περιβάλλοντος τους από το καθεστώς του Ε.Θ.Π.Ζ. Η λειτουργία του επηρεάζει θετικά την λειτουργία τους καθώς καρπώνονται την αυξανόμενη ροή των επισκεπτών που επιθυμούν να δουν από κοντά ένα πανέμορφο φυσικό περιβάλλον όπου υπάρχει αρμονική συμβίωση της χελώνας caretta – caretta και του παράγοντα «άνθρωπος». Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται κοντά στο Ε.Θ.Π.Ζ. έχουν την ευκαιρία μέσω της σταθερά αυξανόμενης πελατείας που προσελκύονται από το Πάρκο, να είναι βιώσιμες, οικονομικά εύρωστες και μπορούν να σχεδιάσουν μια αναπτυξιακή πορεία σύμφωνη με τις επιταγές ενός ευαίσθητου φυσικού περιβάλλοντος συμβάλλοντας στην αειφόρο διαχείρισή του.

Τα προσφερόμενα τουριστικά πακέτα στο εξωτερικό θεωρούνται αρκετά ελκυστικά για τους Ευρωπαίους τουρίστες, κυρίως γιατί προσφέρουν μεγάλη γκάμα υπηρεσιών σε χαμηλό κόστος. Το γεγονός αυτό, κατά τη γνώμη σας , τι επιρροή μπορεί να έχει στην εικόνα του νησιού στο εξωτερικό καθώς επίσης και στην ποιότητα των επισκεπτών του;

Η Ζάκυνθος αποτελεί έναν δημοφιλή τουριστικό προορισμό, καθώς συνδυάζει ξεχωριστή φυσική ομορφιά, οργανωμένες δομές και μεγάλη δυναμικότητα φιλοξενίας καθώς και πλειάδα επιχειρήσεων διασκέδασης, εστίασης, εμπορίου & παροχής υπηρεσιών. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται το φαινόμενο να υπάρχουν πακέτα διακοπών σε πολύ χαμηλές τιμές, τα οποία προσελκύουν επισκέπτες χαμηλών εισοδημάτων & μικρών ηλικιών οι οποίοι κατευθύνονται σε περιοχές του νησιού όπου υπάρχει έντονη νυχτερινή ζωή. Ως αποτέλεσμα, δημιουργούνται διάφορα έκτροπα, τα οποία πλήττουν την γενικότερη εικόνα του νησιού με αποτέλεσμα να αποθαρρύνεται να επισκεφθεί την Ζάκυνθο ο οικογενειακός και γενικά ο καλύτερης ποιότητας τουρισμός, ο οποίος μπορεί να προσφέρει πολύ καλύτερη κατανάλωση αγαθών & υπηρεσιών. Η κακή ποιότητα τουρισμού των χαμηλών εισοδημάτων, ρίχνει τις αμοιβές των επιχειρηματιών σε εξευτελιστικά επίπεδα και υποβαθμίζει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών & αγαθών . Μπορεί κανείς να το παρομοιάσει με χιονοστιβάδα που εφόσον ξεκινήσει δεν είναι δυνατόν να εμποδιστεί και στο πέρασμά της ισοπεδώνει και καταστρέφει τα πάντα.

Τελικά, το χαμηλό κόστος διαμονής των τουριστών που προσφέρεται από τα τουριστικά γραφεία του εξωτερικού, έχει ως απόρροια το κέρδος ή τη ζημία των Ζακυνθινών επιχειρηματιών;

Οι επιχειρήσεις της Ζακύνθου έχουν τα τελευταία χρόνια υποστεί σημαντική ζημία τόσο από την παγκόσμια οικονομική κρίση, όσο και από την πολιτική των εταιρειών που προσφέρουν πακέτα διαμονής σε εξευτελιστικές τιμές. Η χαμηλή αγοραστική δύναμη των αντίστοιχων επισκεπτών, οι οποίοι είναι κατευθυνόμενοι από τις εταιρείες, υποβαθμίζει τις προσφερόμενες σε αυτούς υπηρεσίες και αγαθά, καθώς οι επιχειρηματίες προσπαθούν να βελτιστοποιήσουν τα κέρδη τους. Ενώ λοιπόν βραχυπρόθεσμα, φαίνεται να υπάρχει τουριστική κίνηση και είσοδος συναλλάγματος, στην τελική ανάλυση μακροπρόθεσμα το κέρδος των επιχειρήσεων ελαχιστοποιείται. Η προσαρμογή των επιχειρήσεων στην στοιχειώδη παροχή υπηρεσιών, τις αποκλείει από την δυνατότητα εξυπηρέτησης τουρισμού υψηλών προδιαγραφών, βυθίζοντάς τις αργά και σταθερά σε έναν οικονομικό μαρασμό.

Εκτός από τον τουρισμό, η Ζάκυνθος έχει άλλο τομέα στον οποίο να στηρίζει την εγχώρια οικονομία της;

Η Ζάκυνθος, εκτός του τουρισμού, διαθέτει μια ισχυρή αγροτική οικονομία, η οποία όμως υποβαθμίζεται επειδή δεν έχει γίνει ακόμα συνείδηση ότι ο πρωτογενής τομέας είναι βασικός υποστηρικτικός μηχανισμός του τουρισμού. Υπάρχει μεγάλη παραγωγή ελαιολάδου υψηλής ποιότητας, αποξηραμένης σταφίδας και κρασιού. Μικρή δραστηριότητα παρατηρείται στους τομείς της κτηνοτροφίας και της αλιείας.

Τα τοπικά παραγόμενα προϊόντα μπορούν να συμβάλλουν στην προβολή του νησιού;

Τα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, όπως το εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο, το κρασί, το ντόπιο λαδοτύρι (πικάντικο τυρί που ωριμάζει μέσα σε ελαιόλαδο), το χοιρομέρι ( παστό χοιρινό μπούτι ), καθώς και ο ιδιαίτερες μαγειρικές συνταγές του νησιού , πραγματικά κερδίζουν την προτίμηση των εκατομμυρίων επισκεπτών που δοκιμάζουν τις γεύσεις τους και χαρακτηρίζουν τις εντυπώσεις τους από το Νησί.

Η οργανωμένη παραγωγή και πιστοποιημένη τυποποίησή τους, η αποτελεσματική εξαγωγή τους καθώς και η διαφημιστική προβολή του νησιού επάνω στις συσκευασίες τους δύνανται να αποτελέσουν σημαντικό αρωγό για την διαφήμιση του νησιού.

Η συνέντευξη του Διευθυντή της ΑΝΚΑ, Βασίλη Μπέλλη

Συνέντευξη με τον Διευθυντή της Αναπτυξιακής Καρδίτσας (ΑΝ.ΚΑ), Βασίλη Μπέλλη. Στο απόσπασμα η συζήτηση για τα Αγροτικά προϊόντα της περιοχής.

– Κύριε Μπέλλη, έγιναν προσπάθειες να συνδεθούν τα αγροτικά προϊόντα με το τουριστικό κύκλωμα;

– Έγιναν και μάλιστα όχι μόνο μέσω του συνεταιρισμού των γυναικών. Το αντικείμενο του σεμιναρίου των γυναικών, όπως ξεκίνησε τότε, ήταν το πώς θα παράγουμε, ώστε να πουλήσουμε σε επισκέπτες. Επομένως, εξαρχής ο σύλλογος προσανατολιζόταν προς παραγωγή προϊόντων με αγροτουριστικό χαρακτήρα.

Ένα πράγμα είναι ο σχεδιασμός και άλλο πράγμα είναι το τί μπορεί να απορροφήσει η τοπική κοινωνία. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν υλοποιηθεί δύο προγράμματα, το LEADER ΙΙ και ένα LEADER Plus. Ο συνεταιρισμός των γυναικών και τα μέλη του δεν μπήκαν σε κανένα από τα προγράμματα βασικά γιατί δεν το επέλεξαν.

– Γιατί όμως δεν το επέλεξαν;

– Δε θέλανε. Έφτασε να αριθμεί 35 άτομα και παραλίγο να διαλυθεί – μιλάμε πάντα για το Συνεταιρισμό Γυναικών Λίμνης Πλαστήρα. Ο αντίστοιχος Συνεταιρισμός του Ιτάμου ξεκίνησε με 10-12 άτομα και κατέληξε να λειτουργεί με εφτά (7). Κι από εκεί είχαμε αποχωρήσεις. Υπήρχαν ζητήματα κύρους, εξουσίας, ανταγωνισμού, προσωπικών σχέσεων και κυρίως, διαφορετικών αντιλήψεων. Κάποιοι είδαν τον συνεταιρισμό ως «αγελάδα» και θα ήθελαν να έχουν το γενικό πρόσταγμα σ’ αυτόν, ενώ κάποιοι θα δουλεύανε. Τελικά τα άτομα που είχαν «αεριτζίδικη» αντίληψη για το συνεταιρισμό και τη λειτουργία του, έφυγαν, και τώρα έχουν μείνει τα άτομα με στόχους. Ξέρουν ότι τώρα βγάζουν αυτά τα λεφτά και για να τα βγάλουν πρέπει να κάνουν κι αυτή τη δουλειά.

Και οι δύο συνεταιρισμοί πάνε καλά αλλά περιορίστηκε ο αριθμός των μελών – από 16 έφτασαν τα 35 μέλη και μετά περιορίστηκε πολύ ο αριθμός. Άλλοι πάλι μεγάλωσαν, ειδικά ο Μαυροβουνίου από τα 16 μέλη έφτασε τα 35.

Δεν υπήρχε η αναγκαία συλλογικότητα, ώστε να καθίσουν και να μιλήσουν σε ένα τραπέζι. Στη γενική συνέλευση γινόταν μύλος. Μας καλούσαν (ΑΝΚΑ) πάντα να βάλουμε μια τάξη στην κουβέντα. Δε μπορούσαν να κουβεντιάσουν, να διευθύνουν τη συζήτηση, να μιλήσουν και να συνθέσουν απόψεις, υπήρχε έλλειψη βασικών δεξιοτήτων από ορισμένα μέλη. Επιπλέον, συχνά δεν προσέρχονταν όλοι. Κι αυτό συνδυάστηκε με το γεγονός ότι κάποιοι έφτιαξαν μικρές ομάδες και λειτούργησαν μέσω αυτών.

– Συμμετείχαν και άνθρωποι από μεγάλες πόλεις?

– Ασχολήθηκαν κάποιοι περιστασιακά, Άλλοι ντρέπονταν να δουλέψουν, μη ξεχνάτε ότι έχουμε να κάνουμε με ορεινές περιοχές, μακριά από τα αστικά κέντρα..

– Χάρη στο αντικείμενο κατάρτισής σας, θα γνωρίζετε κατά πόσο το προϊόν είναι ανταγωνιστικό.

Δε θέλουν να παράγουν μεγάλες ποσότητες. Δε θέλουν να κάνουν γραμμή παραγωγής. Εάν θα πάτε στο συνεταιρισμό γυναικών και πείτε ότι είστε αντιπρόσωπος ενός supermarket και θέλετε έναν τόνο ανά εβδομάδα, θα σας αρνηθούν. Η νοοτροπία είναι συντηρητική. Στο LEADER θέλαμε να έχει κάθε μία γυναίκα τη δική της παραγωγή, το δικό της εργαστήριο. Προτείναμε να πηγαίνει κάθε γυναίκα μία φορά την εβδομάδα, αλλά τελικά αποδείχθηκε ότι είναι πολύ δύσκολο να οργανώσεις την επιχειρηματικότητα στην επαρχία.

Θυμάμαι ένα σεμινάριο στη Θεσσαλονίκη, σχετικά με το πώς μπορεί μια γυναικεία επιχείρηση να μπει στη διαδικασία εξαγωγών. Μου είχαν πει το 1993 να κάνω κι εγώ μια εισήγηση, τότε ήταν στα φόρτε του το θέμα, υπήρχαν ελάχιστοι τέτοιοι συνεταιρισμοί στην Ελλάδα, και συνήθως ήταν οικογενειακή υπόθεση, αλλά τότε ήταν καινοτόμο. Τότε λοιπόν ανέλυσα τα ψυχολογικά όρια που τίθενται και δημιουργούν την εσωστρέφεια ή τη μη εξωστρέφεια. Η προσπάθεια που κάναμε τότε ήταν οι γυναίκες να εξάγουν προϊόν από το νοικοκυριό τους προς τα έξω. Διαλέξαμε ποιες θα συμμετείχαν, αλλά όσες συμμετείχαν δεν το έκαναν για να πουλήσουν. Τα χάριζαν στους φίλους τους, στο γιατρό τους. Το γλυκό πρώτα, να τις προσέξει ο γιατρός. Το χάριζαν πολεοδομία, π.χ. στο διευθυντή. Το προϊόν αποδείχθηκε το μέσο άσκησης δημοσίων σχέσεων των ορεινών. Ένα βαζάκι γλυκό. Δεν είχαν πουλήσει ποτέ ούτε ένα γραμμάριο. Όταν τους είπαμε εμείς θα πάτε να κάνετε διάφορα κιόσκια και θα πουλάτε στο δρόμο και στη λαϊκή αγορά, έπαθαν σοκ. «Εγώ να βγω να πουλήσω στο δρόμο;» είπαν. Είναι ζήτημα περηφάνιας.

– Γιατί να μη βγουν στο δρόμο, στα ξενοδοχεία?

Τότε δεν υπήρχαν ξενοδοχεία, δεν υπήρχε τίποτα. Το 1994 χτίστηκε το πρώτο. Για να βρεις στη λίμνη να φας, έπρεπε να ψαρέψεις… Το καφενείο ήταν ταχυδρομείο, τηλεγραφείο, κρεοπωλείο, Όλα ήταν μαζί. Είχαμε μία ταβέρνα, του Κελεπούρη του χασάπη στο Νεοχώρι. Έτσι ήταν η περιοχή, να φανταστείτε από μηδενική βάση πήγαινε στη Φουρνά και θυμήθηκα πως ήταν η Καρδίτσα το 1990. Μερικά πράγματα ίσως ακούγονται παράξενα, αλλά δεν είχαμε να κάνουμε με νέα παιδιά…

Η εξαγωγή για αυτές τις γυναίκες είχε ένα άλλο νόημα από πού θα είχε σε μια εταιρεία. Το πρόβλημα ήταν το ψυχολογικό άλμα που έπρεπε να γίνει, το πεσκέσι έπρεπε να γίνει εμπόρευμα. Αυτό το έκαναν σιγά σιγά με επιτυχία, τώρα πουλάνε και βγάζουν χρήματα. Αυτό το βήμα όμως δε μπορεί να πάει παρακάτω. Γιατί στη συνέχεια άκουσαν πράγματα όπως: Το προϊόν περπατάει, βγάζετε μεροκάματο για το σπίτι σας.. Όμως επειδή το βλέπουν και άλλοι, μπορεί να κάνει ένας επιχειρηματίας ένα επισκέψιμο εργαστήριο και θα σας κλείσει. Αφού πουλάτε υπαίθρια και παράνομα, διαλέξτε το πώς θα συνεχίσετε. Πόσο θα ζήσετε ακόμα;

Τα παιδιά τους δεν μπήκαν ακόμα στην αγορά. Το μέλλον είναι πράγματι σε έναν έξυπνο επιχειρηματία, που θα καταλάβει την ευκαιρία, θα δημιουργήσει επισκέψιμες μονάδες (Θάσος, Κύπρος) θα τις εκσυγχρονίσει και θα μπορεί να πουλάει σε όλο τον κόσμο. Αυτό δε θα αργήσει να γίνει. Όλοι οι καταγόμενοι από την περιοχή λόγω κώδικα τιμής δε θέλουν να ανοίξουν μαγαζί και να χάσουν τη δουλειά τους 15-20 γυναίκες, που βγάζουν 1200-1500 ευρώ το μήνα.

– Το άλμα από τα οικοκυρικά ήταν πολύ μεγάλο?

Άλλαξε η ζωή τους τόσο που δε μπορούν να το φανταστούν. Μου έλεγε μια κυρία που ο άντρας της ήταν ψαράς, ενώ τώρα με πιο άνετη δουλειά, βγάζουν πολλά περισσότερα λεφτά, όσα δε φαντάζονταν πριν. Υπάρχει το ψυχολογικό όριο, εξαντλήθηκε το όνειρό τους, να κάνουν κάτι καλό στη ζωή τους. Τα αναπτυξιακά όνειρα είναι ψυχολογικά και κοινωνικά. (Σημείωση ομάδας: Κάτι που επιβεβαίωσε και η συνέντευξη της Φρειδερίκης).

– Η επόμενη γενιά. Τι είδους είναι η επόμενη γενιά?

Μερικά πράγματα ίσως ακούγονται παράξενα αλλά δεν είχαμε νέα παιδιά. Επειδή ο αγροτουρισμός, αυτό το προϊόν που αναπτύσσουμε στη λίμνη Πλαστήρα, έχει και άλλες παραμέτρους, τα γαλακτοκομικά, το κρασί, το ψωμί, τα κηπευτικά. Γενικά θέλουμε να εμπλέξουμε την ιδέα του τοπικού προϊόντος με το τουριστικό…

Θέλουμε να αναπτύξουμε τουρισμό αλλά το κάναμε ως μέσον. Αυτό που θέλαμε να πετύχουμε είναι η αναδιάρθρωση του παραγωγικού συστήματος. Σε όλη την ορεινή Ελλάδα υπήρχε αποψίλωση, μετακίνηση των πληθυσμών. Στη λίμνη Πλαστήρα, μια πλούσια περιοχή που σκέπασε τα πιο εύφορα χωράφια της Καρδίτσας, οι κάτοικοι πήραν γενναίες αποζημιώσεις οπότε καταλαβαίνεις πόσο γρήγορα έφυγαν, όχι τυχοδιωκτικά αλλά με κομπόδεμα, ήρθαν στην Καρδίτσα και αγόρασαν χωράφια, ώστε να γίνουν νοικοκύρηδες στον κάμπο.

Έτσι ρίξανε μαύρη μέτρα στην περιοχή, κι έτσι ήρθε η παρακμή.

-Ποιοί μείνανε στην περιοχή;

Οι πιο δραστήριοι, ανήσυχοι, μορφωμένοι και καιροσκόποι, φύγανε, δηλαδή το καλύτερο κομμάτι της κοινωνικής πυραμίδας έφυγε και έμειναν πίσω οι πιο συντηρητικοί, άτομα με λίγες δεξιότητες σε σχέση με αυτούς που φύγανε. Επομένως, όταν απευθύνεσαι σε έναν τέτοιο συντηρητικό φτωχό πληθυσμό και θέλεις να πρωτοστατήσει σε μία διαδικασία, υπάρχουν εμπόδια, ο πληθυσμός έχει έναν άλλο ορίζονται και δεν έχει παράδειγμα να ακολουθήσει. Γι’ αυτό από την πρώτη στιγμή βάλαμε στο παιχνίδι τους καταγόμενους από την περιοχή. Είχαν τα λεφτά και τη δυνατότητα να σκεφτούν και να δουν καταστάσεις. Όσοι πείστηκαν από τους ντόπιους να ακολουθήσουν κάποια βήματα, πείστηκαν από τους συγγενείς τους, και όχι από εμάς. Αλλά από αυτούς που άκουγαν, έπεφτε ένα τηλέφωνο σε αυτούς που ζούσαν στην πόλη. Έλεγαν: αυτό που ήρθαν τα παιδιά και σας είπαν κάντε το, υπήρξε πολλαπλή εκπομπή μηνυμάτων και άμεσα και έμμεσα. Εμείς είχαμε ευαισθητοποιήσει τον κόσμο και στη συνέχεια έπεφτε ένα τηλέφωνο προς τους απλούς και αυτοί πείσθηκαν, μέσω των καταγόμενων από την περιοχή. Τις μεγάλες επενδύσεις τις κάνανε οι καταγόμενοι. Ό,τι βλέπετε είναι καινούργιο. Η αίσθηση είναι ότι τα έκανε η ΑΝΚΑ δεν είναι σωστή. Δεν τα κάναμε εμείς, η πραγματικότητα είναι ότι κινητοποίησε το ιδιωτικό κεφάλαιο. Οι δήμοι δεν βοήθησαν ιδιαίτερα. Αλλά αυτή είναι η εντύπωση στον τοπικό πληθυσμό. Η επιτυχία του προγράμματός μας είναι η κινητοποίηση του ιδιωτικού κεφαλαίου.

Επειδή αυτά γίνανε την περίοδο που η ΑΝΚΑ έκανε την ευαισθητοποίηση, αυτό που έβλεπε ο μέσος κάτοικος του χωρίου το απέδωσε στην ΑΝΚΑ, νόμιζε ότι το έκανε η ΑΝΚΑ. Οι «Ναϊάδες» δεν έγιναν από εμάς, αλλά χάρη στον Αναπτυξιακό Νόμο.

Και μάλιστα αυτή την αντίληψη την πληρώνουμε, δηλαδή όποιο έργο έγινε στην περιοχή υπάρχει σε αυτούς που δεν έχουν έρθει σε εμάς ή στις συναντήσεις αυτοί είναι που κρατάνε μια στάση μια αρνητική. Εκεί που ζούσαν με ένα ρυθμό, ο άλλος ήταν ο πρώτος νοικοκύρης, βγαίνουν αλλά μεγαθήρια και ο άλλος χάνει αυτό που είχε αλλάζει ιεραρχία, εμφανίζονται ανατροπές στον κοινωνικό ιστό.

Συνεχίζεται….

Η Φρειδερίκη από το Συνεταιρισμό Γυναικών Λίμνης Πλαστήρα